Küçük vahşi bir cins olan Parlas kedileri, Orta Asya’nın bozkırlarından Rusya’ya ve Çin’e kadar uzanan popülasyona sahiptir. Kısa boyu ve tüylü kürk yapısı ile oldukça sevimli bir kedi görünümüne sahip olsa da, tam anlamıyla insanlardan uzak duran, yalnız ve saldırgan bir kedidir. Vahşi bir kedi türü olan Pallas kedilerinin avlanması, ticareti ve evcilleştirilmesi yasaktır.
Pallas Kedisinin Tarihçesi
Alman doğa bilimci Peter Pallas tarafından 1776 yılında ilk defa tanıtılan Pallas cinsi, yoğun tüyleri ve tıknaz vücudu ile İran kedilerinin atası olarak ifade edilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda İran kedileriyle bir bağının olmadığı görülmüş ve farklı bir tür olarak kabul edilmiştir. Pallas kedileri hakkında çok az çalışmalar yapıldığından dolayı haklarında pek fazla bilgi bulunmamaktadır.
Parlas kedilerinin bilinen yaşam alanları genellikle Orta Asya coğrafyasında; Moğolistan, Pakistan, Afganistan, Rusya ve Çin gibi ülkelerde yüksek rakımlarda yaşadıklarıdır. Dünya genelinde bu kedilerin en yoğun popülasyona sahip ülkesi Moğolistan’da yasa dışı avlanma nedeniyle sayıları azalmıştır. Rusya’da ise bu cins kedilerin değerli oldukları anlaşılarak Pallas kedilerinin korumaya yönelik çalışmalar arttğıı ve avlanmalarının yasaklandığı bilinmektedir.
2012 yılından itibaren farklı ülkelerden birçok uzmanın bir araya gelerek Pallas Kedisi Çalışma Grubu (PCWG)’nı kurdu. Grup, Pallas kedileri hakkında incelemeler ve bu kedilerin korunması alanında çalışmalar yapmaya başladı. 2016 yılında ise kurulan Pallas Kedisi Uluslararası Koruma Birliği (PICA), bu cins kedilerin popülasyonu, araştırılması ve koruma eylem planlarının geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar yapmaya başladı.
Pallas Kedisi Kişilik ve Karakter Özellikleri
Orta Asya’nın soğuk ve kurak ikliminde yaşamını sürdüren Pallas kedileri, özellikle taşlı bozkırlarda ve mağaralarda yaşadıkları bilinmektedir. Çoğunlukla yalnızdırlar ve kendi başına yaşamayı tercih ederler. Gündoğumunda, alacakaranlıkta ve geceleri avlanmak için dışarı çıkarlar. Evcil bir kedi boyutunda olan Pallas kedileri, herhangi bir kedi türünün sahip olmadığı uzun ve yoğun tüy yapısına sahiptir. Bu kürk yapısı onu soğuk hava koşullarından korumaktadır. Pallas kedilerinin çok hızlı hareket kabiliyetine sahip olmadıkları bilinmektedir. Bu nedenle avlarını yakalayabilmek için pusu kurarlar. Avlarından gizlenebilmek için kısa bitki örtüsününü ve kayalık araziyi kullanarak takip ederler. Bazen de yuvaların ucunda bekleyerek, yuvadan çıkan hayvanları avlarlar. Genellikle küçük kemirgenler, kuşlar ve ara sıra böceklerin yanı sıra esas olarak pikaları avlarlar. Hazırladıkları tuzaklar ve avlarını takip becerileri ile yüksek bir zekaya sahip olduklarını gösterir.
Pallas Kedisi Fiziksel Özellikleri
Tıknaz bir vücut yapısına sahip olan Pallas kedileri, evcil hayvan boyutlarında küçük kedi türüdür. Tüm vücutlarını kaplayan oldukça uzun ve sık tüylere sahiptir. Bu tüyler onları soğuk hava koşullarından korumaktadır. Pallas cinsi kedilerin kafası yuvarlak ve geniştir. Uzun tüyler arasında neredeyse küçük sayılabilecek bir kafa yapısı vardır. Kulakları kısa, yuvarlak ve başının yanlarına doğru yatıktır. Aynı kulakları gibi bacakları da oldukça kısadır. Bu nedenle koşucu kedi sınıfına girmeyecek kadar yavaştırlar.
Pallas kedisinin iri gözleri vardır ve bu gözler baykuşların sahip oldukları gözlere benzerdir. Göz renkleri genellikle sarıdır. Pallas kedilerini diğer kedi türlerinden ayıran en belirgin özelliği tüyleridir. Oldukça uzun tüyleri çok sıktır ve bu da onları soğuk hava koşullarına karşı korumaktadır. Karın kısmındaki tüyler avını takip ederken onları zeminin soğukluğundan koruması için normalden daha fazla kalındır. Başın her iki tarafında iki koyu çizgi ve koyu uçlu kuyruğunda dört halka deseni vardır. Tüyleri iklim koşullarına göre renk değiştirebilirken, kışın buzlu gri ve ilkbaharda da gri kırmızı arasında bir renk tonuna sahip olur.
Pallas Cinsi Kedilerin Ortak Sağlık Sorunları
Pallas cinsi kediler yüksek rakımlarda yaşayacak şekilde evrimleşmişlerdir. Bu aynı zamanda yüksek rakımlara adapte olabilecek bir bağışıklık sistemlerinin var olduğunu gösterir. Pallas cinsi kedilerin bilinen veya kayıt altına alınmış herhangi bir kalıtsal hastalıkları yoktur. Ancak doğal ortamlarından alı konularak düşük rakımlarda, hayvanat bahçelerinde ölüm oranları çok yüksektir. Bu da yüksek irtifalara adapte olmuş bağışıklık sistemlerinin çökmesinden kaynaklanmaktadır.
Pallas Cinsi Kediler ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Pallas kedileri insanlara zarar verir mi?
Pallas cinsi kedilerin dişleri diğer evcil kedi türlerinden 3 kat daha uzundur. Bir tavuğun omurgasını çok kolay bir şekilde ikiye bölebilen bu kediler insanlara saldırabilir. Sosyal olmayan ve yalnızlığı tercih etmelerinden dolayı yaşam alanlarında tehdit oluşturacak her canlıya saldırı eğilimindedirler.
Pallas kedilerin soyu tehdit altında mıdır?
Pallas cinsi kedilerin yaşam alanlarının tahrip edilmesi ve onların adapte olduğu yüksek rakımlardan daha aşağıları inmeleri sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Bu nedenle Pallas cinsi kediler soyu tehdit altında olan canlılar kategorisinde yer almaktadır.
Pallas kedileri kaç yıl yaşar?
Pallas cinsi kedilerin ortalama yaşam süreleri 10 ila 12 yıl arasında değişmektedir. Ancak yavru Pallas kedileri arasında ölüm oranı oldukça yüksektir. Yaklaşık her 10 yavrudan 7’si tam erişkinliğe ulaşmadan öldüğü bilinmektedir.
Pallas kedilerinin gözleri neden farklı?
Pek çok kedi türünün sahip olduğu dikey göz bebekleri Pallas cinsinde bulunmamaktadır. Pallas cinsi kedilerin sahip olduğu yuvarlak göz bebekleri ile diğer kedi türlerinden ayrılır. California Üniversitesi’ndeki araştırmacılar tarafından yapılan araştırmada, hayvanların göz bebeği şekillerinin avcı/av besin zincirindeki rollerini gösterdiği açıklanmıştır. Ev kedileri gibi yere daha yakın olan yırtıcılar dikey göz bebeklerine sahip olmaya eğimli iken, daha büyük yaban kedilerinin göz bebekleri yuvarlaktır.
Pallas kedileri nasıl beslenir?
Pallas cinsi kediler de Karakulak cinsi gibi beslenmelerinde çok çeşitli hayvanları tercih ederler. Küçük kemirgenler, kuşlar, sürüngenler ve böceklerle beslenirler. Ancak en çok tercih ettikleri besin pikalardır.
Pallas kedileri nasıl eğitilir?
Pallas cinsi kediler de doğada bir başına yaşayan vahşi kedi türlerinden biridir. Oldukça küçük olmasından dolayı verebileceği hasarın küçük olabileceğini düşünüyorsanız büyük hata yaparsınız. Verebileceği maksimum hasar normal bir vahşi kedinin verebileceği hasarla aynı orandadır. Bu nedenle eğitilmesi zor bir kedi türüdür. Dolayısıyla evcilleştirmeleri de neredeyse imkansızdır.