Göz kamaştırıcı İran kedileri bilinen en eski ırklardan biridir. İran ve Türkiye’nin tarihsel izlerini taşıyan İran kedileri, 1800’lü yılların sonlarından itibaren popüler bir evcil hayvan olmuştur ve popülaritesi günümüzde de çok yüksektir. Uzun ve gösterişli tüylerinin yanı sıra yuvarlak kafa yapıları, büyük yuvarlak gözleri ve bükük dudakları ile pek çok kedi severin ilgisini çeken cinslerin başında gelmektedir.
İran Kedisi Tarihçe
İran kedi ırkının tarihi tam olarak bilinmese de, yüzyıllardır var olduğu düşünülmektedir. İran tarihinin büyük ölçüde kayıt altına alınmaması, İran kedilerinin tarihinin bilinmemesinde büyük ölçüde etkendir. Ancak bölgede yapılan hiyeroglif çalışmalarda uzun tüylü kediler gözlemlenmiştir.
İran kedilerinin 1600’lü yıllarda İran coğrafyasından Avrupa’ya getirildiği bazı kaynaklara geçtiği gözlemlenmiş ve bu durum 400 yılı aşkın sürece bu cins kedileri en eski kedi ırklarından biri konumuna getirmiştir. Bulunan bazı kaynaklarda İran kedilerinin Avrupa’ya gelişini ve tanıtımını sağlayan İtalyan kaşif Pietro della Valle olduğu bilinmektedir. İran kedilerinin Avrupa’ya gelmesiyle birlikte iki yüzyıl içerisinde popüler bir cins olarak kedi yetiştiricileri tarafından kabul gördü ve ardından 1800’lerin sonlarında Avrupa’dan Amerika’ya götürülerek popüleritesini daha da arttırmış oldu.
Amerika kıtasında özellikle Mavi ve Gümüş İran kedileri çok popülerdi ve gazetelerde birçok yarışmayı kazanan İran kedisi görmek mümkündür. 1900 yılında gümüş rengi erkek ile Bayan Clinton Locke (Lockehaven), 1901’de mavi dişi Melrose Lassie, 1902’de mavi erkek Romaldkirk Lupin gibi İran kedileriyle şovlar ve yarışmalar kazanan yetiştiricilerin örnekleri bulunmaktadır.
Günümüze gelindiğinde, 2013 yılında Amerika’da düzenlenen Kedi Meraklıları Derneği’nin jüri seçiminde Exotic Shorthair ile birlikte en popüler kedi ırkı seçilmiştir. Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın birçok ülkesine ihracı olan İran kedileri neredeyse tüm kıtalarda popülerliğini sürdürmeye devam etmektedir. Gösterişli ve uzun tüyleri, tatlı yüz ifadesiyle kedi sahiplenmek isteyen ve kedi yetiştiricileri tarafından fazlasıyla tercih edilen İran kedileri, bu ilgiyi uzun yıllar boyunca koruyacağı düşünülmektedir.
İran Kedisi Kişilik ve Karakter Özellikleri
Bulunduğu ortamda hoplasın zıplasın, kapı, pencere ve mobilyaları tırmalasın, evin içerisinde nereye gidersem gideyim beni takip etsin diye hiperaktif bir kedi arıyorsanız British Shorthair cinsi kediler gibi İran kedileri de sizler için pek uygun bir cins değildir.
İran kedileri tatlı, nazik bir yapıya sahip olmasının yanında olabildiğince sakin ve uysal bir cinstir. Bulundukları ortamda mükemmel bir arkadaştırlar ve çocuklarla çok iyi anlaşırlar. Çocuklar tarafından sevilmek, okşanmak ve taranmaktan oldukça keyif alırlar. Ev içinde sahiplerinin arkasından koşturarak onlara ayak bağı olmazlar ancak oyun oynama zamanı geldiğinde sahipleriyle oyun oynamayı çok severler.
Çok fazla meraklı olmayan İran kedileri, çok zekidir ve sahiplerinin ortamı terk etmesinin ardından, her zaman sahiplerinin dönüşünü bekler. Bu nedenle İran kedileri kendilerini tam anlamıyla yaşadığı ortama ve sahiplerine adamış bir kişiliğe sahiptir. Elbette bu sadakati göstermesi için öncesinde sahibinden yeteri kadar ilgi ve şefkat görmek ister. Sahiplerinin yeteri kadar güven ve sevgisini kazanan İran kedileri iyi bir arkadaş, iyi bir dost olur.
Sahiplerine adanmış kişilikleriyle birlikte sevilmekten ve kucağa alınmaktan hoşlanan İran kedileri, dikkat çekmek için sahiplerini rahatsız etmezler. Bu nedenle sessiz ortamlardan hoşlanırlar ve zaman zaman evin içerisinde yalnız kalmalarını sorun etmezler.
İran Kedisinin Fiziksel Özellikleri
İran kedileri gelişmiş kas sistemine sahip, kısa ve kalın bacaklı, geniş göğüsleriyle orta veya büyük gövdeli bir kedi cinstir. Sağlıklı bir İran kedisi ortalama 3 ile 5 kilogram arasındadır. Kalın kemikleri, omuzlarını belirgin kılarak büyük gövdelerini destekler.
Vücutlarıyla birlikte kafa yapıları da büyük olan İran kedilerinde, orta büyüklükte ve yuvarlak göz yapısı vardır. Göz renkleri kürk renklerine göre değişiklik gösterebilirken çoğunlukla altın ve üzüm rengindedir. Kalkık burunları tam iki gözün arasına yerleşmiştir.
Uzun gösterişli kürkü, İran kedilerinin ayırt edici ve en çok tercih edilen tür olmasında büyük etkendir. Türünün en iyi örneklerinde, tüyleri gövde üzerinden yere kadar uzanır ve kuyruklarında tüy yoğunluğu oldukça fazladır. Tüylerinin renkleri genellikle beyaz, krem, siyah, mavi, kahverengi, gümüş, leylak ve mühür renklerinde görülür. Desen renkleri gölgeli, noktalı veya düz renk olabilir. Renk ve desenlerin doygunluğu düzenli beslenmelerine ve kaliteli mamalara bağlıdır.
İran kedilerinin tüylerinin bakımı zaman alır. Her renk ve desene sahip olabilen tüylerin özel bakıma ihtiyacı vardır. Bu özel tüyler diğer kedi tüylerine oranla çok daha fazla kirlenir ve çok daha hızlı lekelenir. Kirlenmenin önüne geçebilmek için düzenli olarak banyo yaptırılarak her gün taranmaları gerekmektedir.
İran Kedilerin Ortak Sağlık Sorunları
Nesilden nesile aktarılan kalıtsal hastalıklar tüm insanlarda görüldüğü gibi tüm hayvanlarda da görülebilir. Kalıtsal hastalıkları miras alma ihtimali yüksek olan İran kedileri, polikistik böbrek hastalığına yatkındırlar. Bu hastalık böbreklerin büyümesi ve böbrek fonksiyon bozukluğuna neden olmaktadır. Genellikle 7 ile 10 yaşları arasında ortaya çıkan polikistik böbrek hastalığının 3 yaş öncesinde de görülme ihtimali bulunmaktadır.
Polikistik böbrek hastalığı, otozomal dominant bir gene bağlı olmasından dolayı, tanımlanması ve ortadan kaldırılması kolaydır. Saygın kedi yetiştiricileri, “Polikistik Böbrek Hastalığı” içermeyen yetiştirme programları oluşturmaya çalışmaktadırlar.
İran kedilerinin bir diğer sorun kaynağı yüz yapılarından dolayı kaynaklanmaktadır. Dar burun delikleri nedeniyle solunum zorluğu ve hırıltılı nefes alma sorununun yanı sıra Entropin gibi göz hastalıklarına da yatkındırlar.
İran Kedileri İçin Evcil Hayvan Sigortası
Evcil hayvan sigortası, sevimli dostlarımızın karşılaşabileceği sağlık sorunlarının tedavisini kapsayan sigorta türüdür. Acil durumlar da dahil olmak üzere, patili dostunuzun sağlığını güvence altına alabilir yaşamlarını kolaylaştırabilirsiniz.
Peki evcil hayvan sigortası kapsamında neler var?
- Muayene, gereken durumlarda yatarak tedavi ve ameliyat
- Dikiş atılması, serum takılması gibi küçük müdahaleler
- Röntgen, tahlil ve tetkik gibi modern tanı yöntemleri
- Tedavide kullanılan ilaçları poliçe limitleri dahilinde kapsamaktadır.
Kedinizin gelecekteki sağlık risklerini güvence altına almak için en doğru zaman, sağlıklı yavru bir kedi olduğu zamandır. Kediniz hastalandıktan veya bir kaza geçirdikten sonra evcil hayvan sigortası yaptırdığınızda, poliçe başlangıç tarihi öncesine dayanan bir durum olduğu için masraflarınız sigorta şirketi tarafından karşılanmayacaktır. Evcil hayvan sigorta hakkında detaylı bilgi ve teklif almak için 0216 368 45 45 no’lu telefondan bize ulaşabilirsiniz.
İran Kedileri İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
İran kedileri kaç yıl yaşar?
İran kedilerinin ortalama yaşam süreleri 12 ile 17 yıl arasında olduğu gözlemlenmiştir. Fakat tüm ırklarda gözlenebilen kalıtsal hastalıklar yaşam süresini ve kalitesini düşürebilir. Düzenli olarak kontrollerinin yapılması ve düzenli olarak egzersizlerinin tamamlaması yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olacak, sağlıklı bir yaşam sürmesinde etkili olacaktır.
İran kedileri zeki midir?
En eski kedi ırklarından biri olan İran kedileri; sahiplerine bağlı olmaları, karakteristik yüzü ve yumuşak tüyleri nedeniyle çok sevilmesinin yanı sıra çok zeki olmaları ve kısa sürede eğitilmeleri nedeniyle en çok tercih edilen kedi türlerindendir.
İran Kedisi Hastalıkları
Fars kedisi, Fas kedisi, süs kedisi, Persian kedi ya da Pers kedisi olarak da bilinen İran Persian kedisinde sıkça rastlanan hastalıklar vardır. Bu hastalıklar genetik olarak görülme eğilimindedir. Beyaz İran kedisi ya da yavru İran kedisi fark etmeksizin geleneksel İran kedisi için aşağıdaki hastalıklardan söz etmek mümkündür;
- Göz Sorunları: Gözlerindeki akıntıdan kaynaklanan lekelenmeler oluşabilir. Gözdeki akıntı bir süre sonra göz çevresinde mantar ya da bakteri enfeksiyonlarına yol açabilir.
- Kalp Sorunları: Çoğu İran kedisinde kalp rahatsızlığının varlığından söz etmek mümkündür. Hatta kalp sorunları nedeniyle ani kayıplar da görülebilir.
- Solunum Sorunları: İran kedisinin burnu basıktır bu nedenle solunum konusunda birtakım rahatsızlıklar görülebilir. Havanın nemli olmasına ya soğuk ve kuru havalara alışık olmadığından solunum sorunları yaşanması kaçınılmazdır. Rahat nefes alamaması beraberinde ciddi sorunları da getirebileceğinden bu konu üzerinde titizlikle durmakta yarar olacaktır.
- Deri Sorunları: İran kedilerinde deri hastalıkları da görülebilir. Bu deri hastalığı genellikle idiyopatik sebora adı verilen bir türdür. Bu deri hastalığı sonucu cilt kırmızı bir ton alır ve tahriş olarak hücre hasarına yol açar.
İran Kedisi Deri Hastalıkları
İran kedilerinde sıkça deri hastalıkları gündeme gelebilir. Özellikle idiyopatik sebore adı verilen bir deri hastalığı vardır. Bu hastalıkta kedinin derisinde kırmızılık görülür ve tahriş oluşur. Bu tahriş, zamanla hücrelerde hasarlara yol açar.
Genel olarak sebore için 2 yaygın türden bahsetmek mümkündür; seboreik sicca ve seboreik oleozayı.
- Seboreik Sicca: Bu hastalıkta cilt daha kuru ve tüysüzdür. Beraberinde cilt hasarı oluşur.
- Seboreik Oleozayı: Bu türde ise cilt daha yağlı bir formdadır.
Sebore olan kedilerde sırt, göz ve kulak etrafında deri tahrişleri görülebilir. Yanı sıra koltuk altlarında da tahrişler oluşabilir. Özellikle bacak çevresi, yüz ve boyun da etkilenen bölgelerdendir.
İran Kedisi Alerji Yapar mı?
Kedi alerjisi ya da kedi tüyü alerjisi olanlar için tamamen alerji yapmayan kedi diye bir kavram yoktur zira hemen her kediden alerji gelişebilir. Genel olarak hipoalerjenik kedi türleri elbette vardır ancak bunlar %100 garanti değildir. Bu nedenle İran kedisi için alerji yapmaz gibi keskin bir cümle kurmak doğru olmayacaktır zira alerjinin ne şekilde tetikleneceğini kestirmek zordur.
İran Kedisi Aşı Takvimi
İran kedisi dahil tüm kediler için belirlenen bir takvim vardır. Genellikle 6 ila 8 haftalık kedilerde genel kontrol ve iç-dış parazit uygulamaları yapılır. 11-13 haftalık aralığında genel kontrol ve veteriner hekimin önerdiği aşı yapılır. 12-14 haftalıkken kuduz aşısı uygulanır. 1 yaşından sonra ise rutin aşı takvimi oluşturulur.
Aşılama takvimi ve hangi aşıların gerekli olduğu konusunda veteriner hekim görüşüne başvurmanız daha doğru olacaktır zira kedilerin ırklara ve mevcut sağlık durumlarına göre farklı ihtiyaçları söz konusu olabilir.
İran Kedisi Evde Yalnız Kalabilir mi?
İran kedisi genellikle uzun süre evde yalnız kalabilir ancak bunun içim yaşamsal gerekliliklerinin tam olması gerekir. Suyu taze ve maması yeterli miktarda olmalıdır. Evde kimse yokken eşyalara zarar verme ya da evi birbirine katma gibi alışkanlıkları yoktur ancak bu durumun kedinin karakter yapısıyla alakalı olduğunu da vurgulamakta yarar var.
Genel olarak İran kedisinin evde yalnız kalabileceğini söylesek bile yine de çok uzun saatler ve günler yalnız bırakılmamalıdır zira bir süre sonra yalnızlıktan canı sıkılabilir. Eğer zorunlu sebeplerden kedinizi uzun süre evde yalnız bırakmak durumunda kalırsanız döndüğünüzde onunla bol bol vakit geçirmeyi ve sevginizi son dozda vermeyi de ihmal etmeyin.
İran Kedisi Dışarı Çıkarılır mı?
Kedinizi dışarı çıkarmadan önce gerekli güvenlik önlemlerini alırsanız havalar uygun olduğunda kısa süre de olsa dışarı çıkarabilirsiniz. Bu güvenlik önlemlerinin başında tasma ve aşılar gelir. Özellikle bahar ve yaz aylarında çimenler kedi ve köpekler için oldukça tehlikelidir zira pire, kene gibi canlıların yuvasıdır.
Bu nedenle kedinizi dışarı çıkarmadan önce tüm aşılarının tam olduğuna dikkat edin. Kedi tasmaları da kedinizin aniden yola fırlamaması için iyi bir önlem olacaktır. Yanı sıra dışarıda pek çok köpek ve kedi türünün varlığı da unutulmamalıdır; aniden ortaya bir sokak köpeği ya da yavrularını korumak isteyen bir kedi çıkabilir, saldırabilir. Bu nedenle kedinizi dolaştırırken dört bir yana dikkat etmek gerekir.
İran Kedileri Çocukları Sever mi?
Elbette bu durum kedinin karakteri ile de bağlantılı ancak bir genelleme yapmamız gerekirse İran kedilerinin çocuklarla arasının pek iyi olduğunu söyleyemeyiz. Bunun başlıca nedeni İran kedilerinin sakinliği sevmesidir. Tıpkı diğer kediler gibi aşırı gürültüden ve yüksek sesten, kalabalıktan hoşlanmaz. Kendi özel alanlarına girilmesi de canlarını sıkar. Bu nedenle genel olarak İran kedisi ve çocukların pek de iyi bir ilişkisi olduğunu söyleyemeyiz.
İran Kedisi Gece Uyur mu?
Kediler genel olarak sabah ya da öğlen uyumayı severler ve geceleri çok uyumazlar. İran kedisi için de benzer bir durum geçerlidir diyebiliriz. Atalarından kalan içgüdüleri nedeniyle sessiz ve gürültüsüz alanlarda uyumak isterler. Geceleri her zaman deliksiz bir uyku pek mümkün değildir, uyku tercihleri sabah saatleri ve öğlen gibidir.
Ancak İran kedisi için bir parantez daha açmakta da yarar var. İran kedileri uykuya çok düşkündür hatta günde 15 saate varan uyuma süreleri olabilir. Tembel oldukları bilinir ve aynı noktada hareket etmeden saatlerce durabilirler.
İran Kedisi Hamilelik Belirtileri
İran kedisi yaşam süresi boyunca en özel dönemlerinden biri hamilelik dönemidir. Tüm kedilerde tipik olarak görülen hamilelik belirtileri vardır. Özellikle duygusal olarak sakinleşirler. Bir kedinin hamile olduğunu anlamak için meme uçları bir belirti olabilir; hamile kedinin meme uçları şişer ve belirginleşir.
Yanı sıra miskinlik ve uyku hali gözlemlenir. Sabahları insanlarda olduğu gibi mide bulantıları görülebilir ve bazen kusabilir. Kediler bu süreçte normal öğünlerinden daha fazla yiyebilirler; sık acıkma da belirtiler arasında yer alır.
İran Kedisi Neden Isırır?
Kedilerde ısırma davranışı sıkça görülebilir. Bunun altında ise pek çok nedenin varlığından söz etmek mümkündür. Stres, sinir ya da korku duygusu kedilere ısırma davranışına neden olabilir. Oyun oynama amacıyla ısırabildiği gibi kur yapmanın bir yolu da olabilir. Yanı sıra sinirlendiğinde de ısırabilir. Isırmak yalnızca köpeklere özgü değil kediler için de geçerlidir ve o küçük diş darbelerinin ardında pek çok duygu yatıyor olabilir.
Persian Kedi Miyavlar mı?
Her kedide miyavlama sesleri duyulabilir. Bazı kediler miyavlamayı artık adeta “konuşma” seviyesine de çıkarabilir. Perisan kedileri de zaman zaman miyavlayabilir. Genel olarak hırçın olmayan, sakin, gürültüyü sevmeyen ve uysal canlılardır bu nedenle büyük yaygaralar yaşanmaz.
İran Kedisi Oyun Oynar mı?
İran kedileri için genel olarak tembel kedilerdir demek mümkündür. Rahatlarına düşkünlükleriyle bilinir ve genelde sakin ve sessizce oturmayı tercih eder. Zaman zaman oyun oynamak da isteyebilirler ancak bir İran kedisini saatlerce oyuncakla oynarken görmek pek olası değildir.
İran Kedisi Neden Kusar?
Kedilerde kusma İran kedilerine özgü bir durum değildir. Hemen her kedi kusar. Bunun temel nedeni de yuttuğu tüylerdir. Kediler kendilerini yalayarak temizlerler ve bu temizleme işlemi sırasında da bol bol tüy yutarlar. Yutulan tüyleri bir süre sonra kusarak dışarı çıkarırlar. Bu nokta, yutulan tüylerin büyük zarara yol açmaması için kedi maltı oldukça önemlidir. Kedi maltını düzenli olarak verirseniz tüy yutmanın zararlarını da büyük ölçüde önlemiş olursunuz.
İran Pers Kedisi Uysal mıdır?
İran Pers kedileri için uysaldır demek mümkündür. Gürültüyü, karmaşayı sevmeyen uyumlu ve sakin kedilerdir. Kendi alanlarında sessizce yaşamayı tercih ederler ve insan içine çok karışmadan sakin bir yaşam sürerler.
İran Kedisi Ne Zaman Kısırlaştırılır?
Yavru erkek kediler 4-5 aylık olduğunda kısırlaştırılabilir. Dişi yavrular içinse bu süre 5 ila 7 ay arasında olabilir. İdeal kedi kısırlaştırma dönemi için 5-6 aylık demek mümkündür. Kedinizin ne zaman kısırlaştırılması gerektiğini veteriner hekiminize koordineli olarak ilerletebilirsiniz. Kedinizin kısırlaştırma süreci için mutlaka bir veteriner hekimden destek alınız.
İran Kedisi Neden Hapşırır?
Kedilerde hapşırma pek çok nedenden kaynaklanabilir. İran kedilerinin burunları basık ve tahrişe meyillidir. Bu nedenle doğal bir tepki olarak hapşırmaları da olağandır. Bazı durumlarda hapşırmanın dozu fazlaysa ciddi sağlık sorunlarını da işaret ediyor olabilir örneğin üst solunum yolları enfeksiyonu söz konusu olabilir. Kedinizin hapşırması şiddetini ve dozunu arttırıyorsa vakit kaybetmeden veteriner hekim kontrolüne götürmenizde yarar olacaktır.
Fars Kedisi Neden Ağlar?
Kedilerde ağlama sıkça görülen bir duygu refleksidir. Kediler, duygusal durumlarını ifade etmek için ağlayabilir. Yanı sıra bir şeylerden rahatsız olduğunu, endişeli olduğunu ifade etmek için ağlar gibi miyavlama sesi de çıkarabilir. Hatta bu ses bazen bir bebek sesi gibi olabilir. Genel olarak bir sıkıntısını ifade edebilmek için ağlama refleksi gösterirler. Kedinizin ağlaması süreklilik arz ediyorsa durumu mutlaka veteriner hekiminize danışmalısınız.
İran Kedisi Ne Zaman Çiftleşir?
Diğer kedi ırklarında da olduğu gibi genellikle ilk çiftleşme belirtileri 6 ila 8 ay aralığında kendini gösterir. Erkek İran kedileri ağırlıklı olarak Eylül ve Mart aylarında çiftleşmeye meyillidir.
İran kedileri nasıl eğitilir?
İran kedileri zeki olmalarına rağmen eğitimlerinde ilgi ve şefkat isterler. Verilen birçok komutu başarıyla yerine getirmesi durumunda ödül mamaları ile istenilen sonuca kolayca ulaşabilirler. İran kedilerinin bir diğer özelliği olan bağımsızlıklarına düşkünlüğü, yavru oldukları dönemde çok daha fazladır ve bu eğitimlerine de etki etmektedir. Bu nedenden, eğitimlerinde sabırlı olmalı ve kedinizi ödüllendirmelisiniz.
İran kedileri nasıl beslenir?
Egzotik tüylere sahip olan birçok kedi türü gibi İran kedilerinin de düzenli beslenme programına ihtiyacı vardır. Düzenli ve kaliteli mamalar ile beslenen İran kedileri hem uzun yıllar sağlık sorunlarından korunurlar hem de tüylerinin canlılığını kaybetmezler.
İran kedileri tüy döker mi?
İzleyenleri kendisine hayran bırakan İran kedilerinin tüyleri ile özel olarak ilgilenilmelidir. Tüylerini her gün taramak; keçeleşme, topaklanma ve kirlenme gibi ciddi sorunlara yol açabilecek durumların önüne geçer. Düzenli olarak tüy bakımı yapılmayan İran kedilerinin aşırı tüy döktüğü bilinen bir gerçektir. Şiddetli tüy dökümünün önüne geçilmesi için kaliteli mamaların tercih edilmesi ve düzenli olarak her gün tüy bakımının yapılması gerekir.
İran kedilerinde mantar görülür mü?
İran kedilerinin yoğun ve uzun tüylerine düzenli bakım yapılmadığı takdirde, mantar enfeksiyonu olarak bilinen saçkıranlara yatkınlık gösterme ihtimali yüksektir.